2005-11-19: Turkije: De startmotor en de geldzuchtige elektricien in Erzerum

De ochtend zijn rond 10 uur beneden. Als we naar de auto lopen wil de winkelier de auto weg hebben. Zijn winkel is niet meer zichtbaar en wil klanten hebben. We gaan eerst afwassen in het hotel en lopen langs de ronkende hotelbeheerder die achter het raam zijn lichaamsgeuren langs het raam loopt te puffen. Hij wordt niet wakker van ons en we starten de auto. Vanzelfsprekend wil dit niet lukken en we gaan voor de eerste keer de “instant start” spray gebruiken. Het gas laat de motor aanzwengelen en we kunnen weer verder tot genoegen van de man van de winkel en we rijden richting de taxichauffeurs van gisteren. Een van de mannen wijst nog even een richting op en zegt iets van …….”daar kunnen ze de auto maken……” Ik baal er al flink van en kan me niet voorstellen dat dit goed is voor de motor en de accessoires eromheen. Bij de taxichauffeurs worden we weer hartelijk ontvangen met thee. Na een leuk kwartier rijden we richting de landrover dealer die blijkbaar hier in het dorp zit. Met hulp van de plattegrond rijden we eerst een keer verkeerd, waardoor we het poortje zien die we vergeten waren te bekijken. In tweede instantie zien we een auto sloop waar tot onze grote verbazing ook een landrover staat en we zoeken naar een weerstand voor de bougies(note Herbert:: gloeibougies). Helaas is dit er niet maar krijgen we wel een alternatief mee voor de oliedop. Hiermee kunnen we kijken of we het lekkende probleem kunnen verhelpen.

Iets verderop vinden we de Landrover Service en we komen in gesprek met de mannen. In no-time ligt er een wirwar van rubbers en pakkingen uitgestrooid over de vloer en worden alle lekkende dingen nagekeken. Voor het alternatief van de oliedop is geen oplossing en Herbert wisselt de dop uit voor een Landrover Defender 110 en deze blijkt warempel te passen. Al kort daarna hebben we dus ook een goed nieuw rubber hiervoor en is dit probleem gefikst.

Vanochtend tijdens het starten bleek de startmotor te zijn gaan janken en dus verder te zijn afgesleten. De man van de garage tovert een startmotor van een Laro Defender 110 boven water en Herbert denkt dat deze niet past en dat alleen het startrelais kapot is. Na een gesprek hebben de mannen Herbert overtuigd en is het waarschijnlijk het wormwiel of andere mechaniek eronder die minder goed is. Het moet 50 YTL (25 Euro) gaan kosten om het te vervangen en na het afpingelen maken ze de startmotor voor 15 YTL (7,5 Euro). De startmotor moet Herbert er dan wel zelf afhalen en weer opzetten.

Dit duurt lange tijd en met veel gemier krijgt Herbert deze eruit na het verwijderen van de dynamo en andere accessoires. De man gaat aan de slag en er blijken 3 zaken aan vervanging toe, namelijk het tandwiel, de lager en een overbrenging. De man maant een jongen van een jaar of 15 met Herbert mee te lopen en hij begint aan een lange toer door de stad Erzerum, die van kapotte vrachtwagens en auto’s weer rijdende items maken. Alles is hier aanwezig en elke vakman heeft zijn specialiteit. Als het alweer schemer is en de avond valt begint Herbert aan het inbouwen en na een klein uurtje zit alles er weer in. Ik help een beetje met bij schijnen en als snel kunnen we weer testdraaien. Natuurlijk zat er 1 draadje niet aangesloten waardoor de boel weer los kon en ook de laatste bedrading weer op zijn plek zat. Als er gestart wordt draait de startmotor weer als een zonnetje en moet deze er ook weer een tijd tegen kunnen.

Alleen het starten zint ons nog niet en we denken dat de dieselpomp nog versteld moet worden en dat de bougies niet heet genoeg worden. In ieder geval willen we van de oplossing af met de parallelle stiften. Ik ben bang dat ze doorbranden op een moment X en dat zou zonde zijn van de 60 euro extra investering voor vervanging van de onderdelen.

Aangezien hier alles zit en verderop een mannetje zit die ons al een externe weerstand gaf als cadeau, gaan we erheen om een oplossing te maken. De kordate kleine rondvormige turk en zijn twee hulpen, waarschijnlijk zoons, buigen zich over de auto. Eerste word geprobeerd om door het inkosrten van de weerstand een oplossing te vinden. Dit lukt niet en we gaan naar 2 parralle weerstandsdraden. Als ook dit niet lukt wordt er een andere bougie tussen geplaatst en de man die de draden vast houdt bereikt het punt dat we een oplossing hebben. De bougie erin met een beschermingskapje eromheen en we zijn klaar. Er wordt eerst gegeten en in een kleine drie kwartier zit alles erin en er wordt weer een proefdraai gemaakt. Helaas, de gloeispiralen van onze auto worden nu niet warm en Herbert weet het al. De man heeft een fout gemaakt met testen. Alles was voor niets en de man kan ons niets verkopen. Ik kan Herbert er nog van overtuigen om het met 4 draden te proberen en later gaat de man weer aan de slag. Het lukt en na veel energie wordt alles opgeruimd en iedereen lijkt blij en de man gaat met zijn verbrande vingers na een paar uur hard werken op zaterdagavond zitten om te incasseren maar zegt niets. Wij rijden de auto naar buiten en zijn blij met de oplossing. We hebben dit keer niets besproken over het bedrag en bespreken dat ongeveer 20 YTL terecht moet zijn. Het kan wat meer of minder maar daar blijft het bij.

Als we hem vragen om het bedrag schrijft hij een bedrag neer van 250 YTL (150 euro) en wij beginnen te lachen…..hard te lachen……!
Op een gegeven moment zeggen we hem een redelijk bod te moeten maken en niet een belachelijk bod. We weten dat de uurlonen hier rond de 10 YTL liggen. Een skileraar verdient immers goed en dat is 15 YTL. Daarnaast kregen we de weerstand al gratis en als hij de begroting maakt moeten we de bougie en alles eromheen betalen en dat maal drie. Ik laat hem nogmaals weten dat hij ons niet als toeristen moet behandelen en dat we weten wat alles kost. Als hij doorheeft dat inderdaad de bougie zijn fout was met meten horen we hem er niet meer over en schrijft een bedrag neer van 100 YTL……gewoonweg nog te veel!

We doen het niet en rekenen voor hem uit dat we op ongeveer 32 YTL uitkomen. Als hij hiernaar toe komt is er niets aan de hand, maar dat doet hij niet. Ik voel me erg ongemakkelijk, aangezien ik niet weet hoe deze mannen reageren in Turkije. Zijn zoon loopt met een schroevendraaier rond en even later schreeuwt de man dat de zoons de weerstand er weer uit moeten halen uit de landrover. We balen, maar gaan niet een groot bedrag betalen voor deze onzin. Herbert draait zelf de boel los, geeft de weerstand aan de jongens en we rijden weg.

Voor de zekerheid maar naar de volgende stad, want we willen verder geen gekkigheid. Het is van de zotte. Eerder repareren we een complete startmotor voor 15 YTL en nu voor een simpele “hobbie-bobbie” weerstand moeten we 250 YTL betalen. Tsja, verkeerde gok voor de man waarschijnlijk. Later zegt Herbert dat dit waarschijnlijk de enige oplossing is om geen gezichtsverlies te leiden tegenover zijn zoons en ik denk dat hij gelijk heeft. Zonde, maar ja we hebben het onderdeel niet perse nodig.

We hebben vandaag wel 1 brood gegeten en hopen nog wat te kunnen eten in het volgende dorp Pasinler. Eenmaal binnen gereden komen we 2 jongens tegen die ons in 5 minuten het hele dorp laten zien. Het is zaterdag avond en er is gewoonweg niets te doen lijkt het wel. We zitten wel meteen een stuk goedkoper. Het hotel moet 10 YTL (5 euro) kosten en douchen kost 5 YTL extra. Het goedkoopste hotel tot dusver dus en als we de kamer hebben bekeken, bied ik in het Turks uiteindelijk 12 YTL All-in aan na het openingsbod van 10 YTL en de man hapt toe. We halen een paar biertjes aan de overzijde van de straat en een stukje chocola. Je moet toch wat eten na een dagje werken. In Nederland is het nu gezellig waarschijnlijk. Margreet is op bezoek in Deventer en een heleboel bekenden komen elkaar nu tegen. Het levert weer het nodige gespreksstof op voor mij en Herbert. We gaan slapen en binnenkort naar Iran.